Przegląd polskich badań nad husytyzmem

Profesor Wojciech Iwanczak (Univerzita Jana Kochanowskiego Kielce, Instytut Historii)

Abstrakt

Pragnę przedstawić stan badań nad rewolucją husycką w polskiej historiografii. Ma ona już dość długą tradycję i pierwsze próby oceny obserwujemy już w historiografii XIX w. Badania w Polsce przebiegały dwutorowo, głównie interesowano się wpływami husyckimi w Polsce, a z drugiej strony zdarzały się studia nad przebiegiem i mechanizmami ruchu husyckiego w ziemiach czeskich. Istotną cechą tych obserwacji było uzależnienie od aktualnej sytuacji politycznej i kontekstu historycznego. Z jednej strony zdarzały się ujęcia próbujące spojrzeć obiektywnie, ale towarzyszyły im studia wręcz instrumentalizujące husytyzm i próbujące go odnieść - w sposób ahistoryczny - do aktualnej sytuacji społeczno - politycznej Polski. Po II wojnie światowej uwagę badaczy przyciągnęły wpływy ruchu husyckiego na ziemiach polskich i często je przeceniano. Obecnie istnieje cała grupa badaczy, którzy zajmują się bohemistyką, w tym ruchem reformy czeskiej, bądź jako głównym polem badań, bądź poprzez śledzenie interakcji bilateralnych polsko - czeskich. Powstały prace próbujące obserwować husytyzm jako zjawisko społeczne, religijne, polityczne, może większym zainteresowaniem uczonych cieszą się odłamy bardziej radykalne rewolucji husyckiej.